“Γιάννενα πρώτα στ’ άρματα, στα γρόσια και στα γράμματα ”Τα Ιωάννινα, η πρωτεύουσα της Ηπείρου, είναι κτισμένη στο κέντρο μιας πεδιάδας που έχει φυσική οχύρωση και περικλείεται από τα όρη Μιτσικέλι, Ολύτσικα και το ύψωμα του Μπιζανίου. Στα βορειοανατολικά της πόλης δεσπόζει η Παμβώτιδα, η γεμάτη θρύλους και παραδόσεις λίμνη των Ιωαννίνων.
Η ιστορία της πόλης συνδέεται ασφαλώς με τη γενικότερη ιστορία της Ηπείρου. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η προβολή του ηπειρώτικου Ελληνισμού γίνεται από τους τελευταίους βασιλιάδες των Μολοσσών και κυρίως από τον Πύρρο το Μεγάλο.
Πάντως το όνομα Ιωάννινα καταγράφεται για πρώτη φορά το 879 μ.Χ στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης, στην οποία αναφέρεται ότι έλαβε μέρος ο επίσκοπος Ζαχαρίας εξ Ιωαννίνης. Ιωάννινα και Ιωαννίνη ταυτίζονται. Το 1081 ο Νορμανδός Βοημούνδος κατέκτησε και οχύρωσε περισσότερο την πόλη. Το 1204 ο Βυζαντινός Μιχαήλ-Άγγελος Κομνηνός καταλαμβάνει τα Ιωάννινα και ιδρύει το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Τότε αρχίζει η μεγάλη ακμή της πόλης. Το 1318 όμως δολοφονείται ο τελευταίος Δεσπότης της Δυναστείας των Κομνηνών, Θωμάς ο Α΄, και η πόλη επανεντάσσεται στην αυτοκρατορική κυριαρχία. Το 1349 ο Σέρβος Στέφανος Δουσάν καταλαμβάνει τα Ιωάννινα, όπου διοικεί ο Πρελούμπος μέχρι το 1399 που δολοφονείται. Ακολουθούν ορισμένοι άρχοντες Φλωρεντιανής καταγωγής μέχρι το 1430, που ο Σινάν Πασάς του Σουλτάνου Μουράτ Β΄ καταλαμβάνει την πόλη.
Η Τουρκοκρατία κράτησε στα Ιωάννινα 500 περίπου χρόνια και σημαδεύτηκε από το ιστορικό γεγονός της Ελληνικής εξέγερσης του 1611, στην οποία επικεφαλής ήταν ο Διονύσιος Φιλόσοφος που επονομάστηκε από τους Τούρκους «Σκυλόσοφος». Η εξέγερση αυτή δεν είχε επιτυχία και ο Διονύσιος γδάρθηκε ζωντανός, τα προνόμια καταργήθηκαν, οι κάτοικοι διώχθηκαν από το κάστρο, όπου κυριαρχούσαν τώρα Τούρκοι και Εβραίοι. Η έξωση των Χριστιανών από το κάστρο, τους ανάγκασε να δημιουργήσουν νέους συνοικισμούς, όπου γρήγορα σημειώθηκε μια οικονομική και πνευματική ανάπτυξη. Λειτουργούν 40 περίπου οργανωμένα εργαστήρια όπου δουλεύεται το ασήμι, ο χαλκός, τα δέρματα, η γούνα και το μετάξι. Παράλληλα ιδρύονται πολυάριθμες σχολές, όπως η Επιφάνειος, η Γκούμα, η Μαρουτσαία κ.λπ. Η φιλοσοφία, οι φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά εισάγονται στη διδασκαλία και οι ιδέες των Εγκυκλοπαιδιστών επηρεάζουν τους Γιαννιώτες δασκάλους. Το 1788 ο Αλή Πασάς αναλαμβάνει τη διοίκηση της πόλης και δημιουργεί στην Ήπειρο ένα κράτος εν κράτει μέσα στην ισχυρή Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όμως, το 1822 ο Χουρσίτ πασάς καταλαμβάνει τα Ιωάννινα και αποκεφαλίζει τον Αλή. Ακολούθησε μια περίοδος παρακμής. Το 1852 η πόλη αριθμεί 22.000 κατοίκους, έχει 70 εργαστήρια γουνοποιίας και 2000 εργατοτεχνίτες απασχολούνται σε αυτά.
Το 1913 τα Ιωάννινα απελευθερώνονται και εντάσσονται στην ελληνική επικράτεια. Το 1928 ο τουρκικός πληθυσμός έχει εγκαταλείψει οριστικά την πόλη. Τη δεκαετία του 1940 η πόλη δοκιμάζεται σκληρά από τη γερμανοϊταλική κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε. Η νέα πνοή αρχίζει τη δεκαετία του 1960.
Σ΄ αυτό συνετέλεσε και η ίδρυση του Πανεπιστημίου που άλλαξε τους ρυθμούς της πόλης. Εκσυγχρονίζεται το εμπορικό κέντρο, ζωντανεύουν τα εργαστήρια, αναπτύσσεται αξιόλογη πνευματική και πολιτική κίνηση.
ΠΗΓΗ : http://vrefo.ioa.teiep.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου